Początki Reformacji
Kiedy poddajemy rozważaniom wydarzenia związane z powstaniem w Kościele ruchu, zwanego później Reformacją, szereg osób odnosi mylne wrażenie, że był to ruch, który pojawił się nagle, spadając niemalże z chmur. Nic bardziej mylnego. Reformacja XVI-wieczna (oraz całość procesu, który został zapoczątkowany w wieku XVI) miała swoje głębokie i dawne korzenie w historii Kościoła, w historii Europy w wiekach wcześniejszych. Można powiedzieć wręcz, że Reformacja była logiczną wypadkową historii Kościoła.
W ramach stałego już cyklu historii Reformacji, chcemy poświęcić kilka artykułów wydarzeniom i osobom, których życie i praca nie tylko pozwoliły, ale wręcz wymusiły ruch nazwany przez nas Reformacją Kościoła (pamiętając zawsze, że propozycja zreformowania się Kościoła miała dotyczyć jego całości, a fakt, że znacząca część Kościoła oparła się jej, jest dramatem całego Kościoła powszechnego).
U początku wieku XVI nagromadziły się elementy, które spowodują rozbicie jedności chrześcijaństwa zachodniego i dadzą podstawy nowej relacji z Bogiem w klimacie nietolerancji, silnych emocji i napięć politycznych.
Były to przede wszystkim:
– Kryzys moralny i polityczny chrześcijaństwa zachodniego,
– Myśl prereformatorów, którzy zostali potępieni przez Kościół,
– Idee Renesansu przybywające z Włoch,
– Humanizm,
– Rozwój i upowszechnienie przez Gutenberga nowej techniki drukarskiej.
I. Chrześcijaństwo na Zachodzie Europy – Kościół targany kryzysami i nadużyciami
U początku wieku XVI chrześcijaństwo rzymskie jest w poważnym kryzysie moralnym i politycznym. Sytuacja ta trwa już od ponad dwóch wieków. Kościół nie jest w stanie z nią się uporać.
Kler utracił autorytet. Szeregowi księża są biedni i przeważnie bardzo słabo wykształceni, podczas gdy kler wysokiego szczebla żyje opływając w luksus, dzięki dochodom pochodzącym z majątków kościelnych, związanych z ich funkcją.
Szereg biskupów nie rezyduje w ich diecezjach, oddając zarządzanie nimi w ręce tzw. wikariuszy generalnych.
Liczni biskupi byli zaangażowani w politykę i wiązali się z głowami panującymi.
Klasztory były bardzo liczne, ale życie w nich pełne zachowań sprzecznych z wiarą i etyką chrześcijańską.
Obraz papiestwa był mocno zachwiany poprzez kryzys Wielkiej Schizmy Zachodniej (1378-1417), kiedy to szereg papieży (niejednokrotnie kilku urzędujących jednocześnie) walczyło pomiędzy sobą.
Dodać tu należy szereg konfliktów papieży z koronowanymi głowami Europy, wynikających z zaangażowania politycznego (będącego wynikiem ambicji) Kościoła.
Dla uzupełnienia całości obrazu Europy okresu poprzedzającego Reformację należy dodać szereg wydarzeń, które pogłębiły poczucie kryzysu duchowego i materialnego:
– Wojna Stuletnia, która dobiegła końca w 1450 roku,
– Epidemia czarnej ospy, która wyniszczyła Europę w latach 1346 – 1353 (25 milionów zmarłych osób); epidemia powracała okresowo, np. w 1478 w Wenecji,
– Zdobycie Konstantynopola przez Turków otomańskich w 1453, które oznacza upadek Rzymskiego Cesarstwa Wschodniego, pozostawionego przez Zachód bez pomocy.
Przeciętny człowiek tamtego okresu był przejęty strachem przed śmiercią i niepewnością zbawienia. Tematy te niejednokrotnie znajdowały wyraz w malarstwie, rzeźbach i płaskorzeźbach zdobiących kościoły tamtego czasu.
Wierni zwracali się w modlitwie do Marii i świętych, z których każdy miał otaczać opieką ściśle określoną dziedzinę życia codziennego (modelem jest tu naturalnie pogańska religijność przedchrześcijańska).
Wiara w czyściec, jako miejsce pośrednie pomiędzy rajem i piekłem, prowadzi Kościół do przyznawania odpustów, mających skrócić pobyt w nim.
Od połowy wieku XVI Renesans włoski zaczął coraz mocniej zdobywać pozycję dominującą, coraz powszechniejszym stając się jednocześnie mecenat sztuki (czyli wspieranie finansowe przez możnych artystów tworzących dzieła sztuki).
Papieże uczestniczyli w tym procesie w sposób szczególnie silny: np. Juliusz II opłacał pracę Michała Anioła. Oczywiście była to praktyka niezwykle kosztowna.
Kościół potrzebował zatem coraz więcej pieniędzy, szczególnie na budowę bazyliki Św. Piotra w Rzymie, stąd też sprzedaż odpustów, która tak zgorszy Marcina Lutra.
II. Próby reformy
W czasie dwóch wieków poprzedzających Reformację, wielokrotnie odzywały się głosy wzywające do reformy Kościoła; pośród wzywających także głosy spośród kleru. Odpowiedź jednak nie nadchodziła. By jednak zachować swój autorytet, Kościół wolał potępić tych, których postrzegał jako opozycjonistów.
Podajmy przykłady grup, czy osób najbardziej znaczących w kwestii wzywania do zmiany: są to Waldensi (ruch mający za swego założyciela liońskiego kupca Piotra Valdo), Wycliff oraz Jan Hus.
Kilka prób reformy spełzło na niczym, przede wszystkim z powodu rywalizacji o autorytet pomiędzy papiestwem i soborami.
Sobór Laterański (1512-1517) zmierzy się dla przykładu z obojętnością papieża Leona X.
Dopiero szerzenie się Reformy luterańskiej zmobilizuje Kościół do szerzej zakrojonych działań wewnętrznych (niestety nie w kierunku biblijnym...), których dziełem finalnym stanie się Sobór Trydencki (1545-1563).
III. Prereformatorzy
Jak już wspomniano wyżej, dużo wcześniej niż Luter i Kalwin, szereg innych osób pracowało w kierunku reformy Kościoła.
Przede wszystkim skupiali się oni na nawoływaniu do powrotu do prostoty ewangelicznej. Jak łatwo się domyślić, w pierwszym rzędzie idee tego typu poddawały w wątpliwość zasadność istnienia hierarchii kościelnej (bogatej i cieszącej się przywilejami), autorytet wyłączny oddając Pismu Świętemu.
Głównymi prereformatorami są:
– Piotr Valdo w XII w. we Francji (1140-1217);
– John Wycliff w XIV w. w Anglii (1328-1384);
– Jan Hus na przełomie XIV i XV w. w Czechach (1369-1415).
Nauczanie ich w znaczącym stopniu wpłynęło na myśl Lutra i reformatorów wieku XVI. Zapraszamy do kolejnych artykułów, które przybliżą nam ich doktrynę.
Źródło przedruku powyższego opracowania (autor):
https://www.augustinus.pl/
Tomasz Pieczko, Augustinus nr. 6
https://www.augustinus.pl/Artykuly/poczatki-reformacji
Tomasz Pieczko, Augustinus nr. 6
https://www.augustinus.pl/Artykuly/poczatki-reformacji
Ruchy Braterskie / krótkie info …
=> Fragment książki:
PRZEDMOWA
Opracowanie jest przeznaczone do użytku zborowego. Zostało napisane jako krótka historia powstania Ruchu Braci lub tzw. Zborów Wolnych Braci (Brethren Assembly). Dla osób młodych, które nigdy nie słyszały o historii powstania tego Ruchu, a także dla członków Zborów Wolnych Chrześcijan jest to najlepsza okazja do przypomnienia sobie o tych, którzy żyli przed nami i zostawili nam świadectwo swego życia wiary i owoce swojej służby, które są dla nas zachętą, aby biec w wyścigu wiary, który jest przed nami.
Ruch Wolnych Braci jest szczególnym ruchem chrześcijańskim wśród wszystkich pozostałych kierunków biblijnych w chrześcijaństwie. Po długich wiekach ciszy w takiej dziedzinie biblistyki jak eschatologia, bracia wolni wnieśli duchowe światło na takie prawdy biblijne jak:
• nauka o Pochwyceniu Kościoła Jezusa Chrystusa;
• prawda o nawróceniu i odrodzeniu duchowym narodu izraelskiego;
• nauka o Wielkim Ucisku na ziemi i o 1000 letnim Królestwie Pana Jezusa Chrystusa na ziemi.
Bracia przedstawili na podstawie Biblii wizję autonomicznego lokalnego Zboru (Kościoła), którego głową jest tylko Pan Jezus, a Starsi w lokalnym zborze są odpowiedzialni bezpośrednio przed Nim. Cechą zborów braterskich jest to, że nie prowadzą ich tytułowani i ordynowani duchowni, lecz bracia, których powołał Pan, a zbór zaakceptował. Zbory braterskie na świecie nie posiadają swoich central krajowych i światowych jak w przypadku innych wyznań.
Ruch Braterski powstał w katolickiej Irlandii i protestanckiej Anglii na początku XIX wieku i za jednego pokolenia rozprzestrzenił się na wszystkie kolonie Wielkiej Brytanii (Ameryka, Afryka, Bliski Wschód, Indie, Australia i Oceania), a także do Niemiec, Szwajcarii, Rosji i innych krajów Europy.
Przebudzenie w Rosji carskiej było także udziałem braci z Anglii, którzy dali początek nowemu ruchowi – Ewangelicznym Chrześcijanom w Rosji.
W Polsce Ruch Braci Wolnych pojawił się dość późno, na początku XX wieku, na Śląsku Cieszyńskim. Zapoczątkował go br. Józef Mrózek sen. występując z Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, a w Warszawie trzej nawróceni byli księża katoliccy, Wacław Żebrowski, Stefan Bortkiewicz i Antoni Przeorski krótko przed wybuchem I Wojny Światowej.
Każdy czytelnik znajdzie coś co go poruszy i zainteresuje. Postawa tych Bożych sług, niech będzie zachętą dla naszego pokolenia biblijnie wierzących chrześcijan aby pójść w ślady za Panem Jezusem z całego serca nie idąc na kompromis z systemami religijnymi tego świata i niewierzącymi. „Pamiętajcie na wodzów waszych, którzy wam głosili Słowo Boże, a rozpatrując koniec ich życia naśladujcie wiarę ich.” Hebr.13:7
autor
Warszawa, dnia 1.09.2006 r.
POWSTANIE RUCHU BRACI W IRLANDII I ANGLII
Na świecie jest wiele religii i wyznań, Kościół (w znaczeniu biblijnym) jest tylko jeden. Potwierdza to także tzw. Apostolskie wyznanie wiary. W ostatnim ustępie tego wyznania znajduje się zdanie: „Wierzę (...) w święty Kościół chrześcijański, społeczność świętych.” Świętych tzn. nowonarodzonych chrześcijan przez chrzest w Duchu Świętym w jedno Ciało czyli Kościół 1Kor.12:13. Duch Święty jednak przy budowaniu Kościoła Chrystusowego posługuje się ludźmi, którzy postawili się jemu do dyspozycji. Historia poszczególnych ruchów chrześcijańskich jest związana nierozerwalnie z nazwiskami wielkich Bożych mężów. I tak dzieje Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego z Marcinem Lutrem, Kościoła Reformowanego z Kalwinem i Zwinglim, Kościoła Metodystycznego z Janem i Karolem Wesleyami. Te Kościoły powstały jako owoc duchowego przebudzenia w poprzednich wiekach.
Początek XIX wieku był okresem dla powstania nowego nurtu biblijnego chrześcijaństwa tzw. zborów wolnych - „małej Reformacji”. Ruch ten miał początek około 1825 roku w Dublinie. Ta braterska wspólnota kładła nacisk na swe rzeczywiste korzenie w czasach apostolskich. Tak daleko jak to możliwe zachowywali prostotę i elastyczność kościoła według porządku Nowego Testamentu. Na początku XIX wieku bariery oddzielające różne denominacje chrześcijańskie były mniej swobodnie przezwyciężane jak dzisiaj. Założyciele ruchu Braci byli grupą młodych ludzi mocno związanych ze środowiskiem Trinity College w Dublinie, który próbował znaleźć drogę w której oni mogli wspólnie czcić Pana i mieć społeczność w prostocie jako naśladowcy Chrystusa, nie zważając na podziały religijne. Nie mieli szczególnej idei, która rozwinęła ten ruch, tym bardziej nie myśleli o założeniu nowej denominacji religijnej.
W 1825 r. w Dublinie (Irlandia), na „Łamanie Chleba” (Wieczerzę Pańską) zaczęli zgromadzać się wierzący w prywatnym mieszkaniu. W 1830 r. „bracia” zaczęli organizować publiczne zebrania (nabożeństwa). Poza fundamentalnymi zasadami wiary, praktykowali następujące prawdy:
• jest tylko jeden Kościół Boży („jedno ciało”), dostatecznie wielki, aby objąć wszystkich świętych, na tyle jednak ograniczony, aby wykluczyć ludzi nie odrodzonych przez Słowo Boże;
• pisane Słowo Boże jest kompletne i wystarczające we wszystkich kwestiach wiary, postępowania i życia;
• wiara w rychłe, „przed tysiącletnie” przyjście Pana Jezusa;
• każdy człowiek i każdy zbór są za swe życie i działalność bezpośrednio odpowiedzialni przed Bogiem.
Charakterystyką tych zebrań było, że nie prowadzili ich ordynowani „duchowni”, a mimo to wszystko odbywało się „przyzwoicie i w porządku.”
Od 1832 r. „bracia” zaczęli zbierać się w imieniu Pana Jezusa Chrystusa także w mieście Plymouth (południowo-zachodnia Anglia). Od miasta Plymouth na określenie członków tego ruchu zaczęto używać nazwy: „bracia plymuccy”. Ruch ten charakteryzował się tym, że jego początki nie były związane z jednym nazwiskiem, lecz zgoła w tym samym czasie Bóg powołał do tego samego zadania kilku braci. Nazwiska pierwszych siedmiu braci założycieli społeczności, zgromadzającej się w Dublinie, są następujące: John Gifford Bellett, Francis Hutchinson, John Parnell, Anthony Norris Groves, Edward Cronin, William James Stokes, John Nelson Darby.
Źródło powyższego cytatu: „Krótka historia powstania i rozwoju ruchu Braci Wolnych” Brat w Chrystusie - Krzysztof Arciszewski / Kościół Wolnych Chrześcijan w RP; Warszawa 2026; s. 1-4.
=> Fragment książki:
Społeczność w Plymouth
Z Dublina ruch szybko przeniósł się do Anglii do miejscowości Plymouth. Związane to było z postacią Benjamina Willsa Newtona (1807-1899), który po studiach w Oxfordzie porzucił przynależność do kwakrów i stał się anglikaninem. Przez swego przyjaciela Francisa Williama Newmana (1805-1897) zapoznał się z J. N. Darby’m i zaprosił go do Oxfordu. W tym czasie u Newtona i jego przyjaciół z Oxfordu narastał krytycyzm wobec anglikanizmu, uległości Kościoła Anglii wobec państwa i powoływania wyświęconych duchownych. Jeden z tych przyjaciół, George V. Wigram (1805-1879) opuścił Kościół anglikański i używając swego rodzinnego bogactwa zakupił w 1831 r. teren kościoła w mieście portowym Plymouth leżącym na południowo-zachodnim wybrzeżu Anglii. Tam w ciągu kilkunastu lat powstała licząca około tysiąca osób wspólnota wyznaniowa nazywana „Plymouth Brethren”. G. V. Wigram poza tym pomagał finansowo w powstawaniu innych wolnych zborów, które pojawiały się w Anglii.
Od początku publiczne spotkania w Plymouth były organizowane dla chrześcijan wszystkich wyznań, a ich celem była chrześcijańska wspólnota wzorowana na społeczności pierwszych chrześcijan, kiedy to wierzący w Chrystusa zgromadzali się na modlitwy, trwając w nauce apostolskiej i obchodząc pamiątkę Wieczerzy Pańskiej. Głównymi cechami wspólnoty w Plymouth było:
1) odrzucenie stanu duchownego i podkreślanie znaczenia doktryny kapłaństwa wszystkich wierzących;
2) kierowanie wspólnoty przez kolegium starszych, którzy nie byli opłacani i sami zarabiali na swe utrzymanie;
3) cotygodniowe sprawowanie Wieczerzy Pańskiej;
4) oddzielenie od niemoralnych układów, takich jak siły zbrojne czy heretyckie ugrupowania religijne.
Krótko po rozpoczęciu spotkań w Plymouth w 1832 r. dołączył do tej społeczności wymieniony wcześniej B. W. Newton i stał się jednym ze starszych oraz głównych liderów tej grupy. Już wcześniej w 1831 r. Newton zaprosił do zgromadzeń w Plymouth Johna Nelsona Darby z grupy braci z Dublina. W ten sposób od początku społeczność w Plymouth mogła wzorować się na społeczności w Dublinie.
Wspólnota w Dublinie utworzona w roku 1827 przez Anthony’go N. Grovesa, Darby’ego i innych chrześcijan dbała, aby z czasem nie przerodzić się w zamkniętą sektę albo denominację. Dlatego była otwarta dla wszystkich chrześcijan różnych wyznań. Jednakże z czasem w zborze w Plymouth już od 1832 r. pojawiły się tendencje do określania kryteriów członkostwa w społeczności oraz upór, aby przynależność do plymuckiej wspólnoty była możliwa dopiero po zerwaniu wszystkich związków z Kościołem państwowym.
Przeciw temu dążeniu Anthony Groves napisał napominający list do Darby’ego w 1836 r. tuż przed swą misyjną wyprawą do Bagdadu. List ten jest często publikowany ze względu na jego wartość historyczną. Traktowany jest nieraz, jako proroczy list zapowiadający późniejsze problemy w ruchu braci plymuckich. W późniejszych latach nastąpił rozłam wśród braci plymuckich, a Darby stanął na czele jednej grupy zwanej „ekskluzywnymi braćmi”.
[ … ]
Jedną z wybitnych osób, które znacząco wpłynęły na rozwój i rozprzestrzenienie się idei braci plymuckich w świecie jest postać wymienionego już kilkakrotnie Johna Nelsona Darby (1800-1882), opisywanego jako człowieka o niezwykłej sile intelektu i osobowości. Darby urodził się w Londynie i był z pochodzenia Irlandczykiem. Ukończył studia prawnicze oraz teologiczne w Trinity College w Dublinie z wyróżnieniem w dziedzinie filologii klasycznej. Był duchownym w anglikańskim Kościele Irlandii, jednak w 1827 r. wystąpił z tegoż Kościoła przyłączając się do tworzącej się grupy braci w Dublinie, a następnie w Plymouth. Darby stał się wiodącą postacią braci plymuckich angażując się w określenie doktryny, łączył elementy kalwinizmu, pietyzmu, premilenistycznej eschatologii. Wypracował własny system teologiczny zwany dyspensacjonalizmem. Przyczynił się znacząco do do rozwoju zborów braci plymuckich i nauczania w Irlandii, Anglii, Niemczech, USA, Indiach Zachodnich, Nowej Zelandii, Szwajcarii, Holandii i we Włoszech.
Źródło powyższego cytatu: „Pierwochrześcijanie. Zrzeszenie Zwolenników Nauki Pierwotnych Chrześcijan w latach 1912-1947” Janusz Sobiech; Wydawca: Janusz Sobiech; wydanie pierwsze, Warszawa 2019; s. 34-35 i 36.
=> Plymouth Brethren Christian Church Documentary / Dokument Kościoła Chrześcijańskiego Braci Plymouth
https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=Nd9t6GOwl54
Plymouth Brethren / Wikipedia
https://en.wikipedia.org/wiki/Plymouth_Brethren
=> Kościół Wolnych Chrześcijan (KWCH) - zbory braterskie
»Kościół Wolnych Chrześcijan w RP jest jednym z kościołów protestanckich, istniejącym w Polsce od około 110 lat. W rodzinie kościołów protestanckich należy umiejscowić nas w nurcie kościołów ewangelikalnych, których prekursorami były społeczności anabaptystów, starających się tworzyć w dobie Reformacji wspólnoty, które w swej wierze i praktyce są nam bliskie. Bardziej od nas znani ewangelikalni chrześcijanie to między innymi baptyści, menonici i ewangeliczni chrześcijanie. Oczywiście trochę różnimy się od wspomnianych powyżej kościołów w praktykowaniu naszej wiary, ale więcej nas łączy niż dzieli. Jesteśmy otwarci na współpracę, wymianę doświadczeń i współdziałanie ze wspólnotami ewangelikalnymi, które podobnie jak my chcą w swoim życiu i służbie realizować przekazane nam przez Nowy Testament wzorce życia Kościoła, jako zgromadzonego ludu Pana.
Reformacja protestancka, której 500-lecie obchodziliśmy w 2017 roku, na nowo odkryła, że nasze zbawienie zawdzięczamy Chrystusowi, który daruje nam je z łaski, a my przyjmujemy je przez wiarę, o czym świadczy nam Pismo Święte. Są to reformacyjne „Sola”, czyli Sola Scriptura, Sola Gratia i Sola Fide i oczywiście Solus Christus. Naszych wiernych zachęcamy do życia na co dzień z Bogiem, motywując ich do składania świadectwa swej wiary.«
Źródło powyższego cytatu: Kościół Wolnych Chrześcijan w RP
https://kwch.org/
Kościół Wolnych Chrześcijan w RP / Wikipedia
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Wolnych_Chrze%C5%9Bcijan_w_RP
=> Ewangeliczny Związek Braterski w RP
Krótki rys historyczny powstania EZB
»Pod koniec XIX wieku w Szwajcarii, przy najliczniejszym ówcześnie Kościele Ewangelicko – Reformowanym, funkcjonowała organizacja charytatywna, o nazwie ,,Błękitny Krzyż” (Blauen Kreuz). Była ona nastawiona w sposób szczególny na niesienie pomocy duchowej i materialnej alkoholikom i ich rodzinom. W zasięgu jej działania znajdowali się przede wszystkim ubodzy rolnicy z gór, głównie z kantonu Berno – którzy wcześniej marnotrawili ciężko zarobione pieniądze na alkohol, doprowadzając swoje rodziny do nędzy. Jednym z pracowników Błękitnego Krzyża był Fritz Berger. W 1899 r. przeżył on nawrócenie do Boga oraz narodzenie się na nowo z Bożego Ducha, w skutek czego został uwolniony od swoich grzechów i alkoholizmu. W 1909 roku wraz ze swoimi przyjaciółmi założył Ewangeliczny Związek Braterski (Evangelischer Brüderverein).
Podczas ewangelizacji głosił wyzwolenie od grzechów i pełne zwycięstwo Chrystusowe w życiu chrześcijan. A także zachęcał wszystkich do studiowania Biblii i naśladowania Jezusa Chrystusa. Pierwsze nabożeństwa odbywały się wyłącznie w domach prywatnych, natomiast duże ewangelizacje w wynajętych salach. Z biegiem czasu, zaczęto budować lub też nabywać Domy Modlitwy, w związku z powstawaniem nowych zborów. Największy Dom Modlitwy w Szwajcarii znajduje się w Steffisburgu, w kantonie Berno. Może on pomieścić około 5 tysięcy osób. Podczas konferencji, które odbywają się w lipcu, stawiane są dodatkowo duże namioty. Ewangeliczny Związek Braterski szybko rozrastał się na inne kantony, aż w końcu objął całą Szwajcarię; a w latach 30-tych XX w. również Niemcy Południowe. Poza Szwajcarią, zbory Ewangelicznego Związku Braterskiego, znajdują się także w Anglii, Niemczech, Austrii, Rumunii, Australii, Ameryce Południowej, Afryce i Kanadzie.«
Źródło powyższego cytatu: Ewangeliczny Związek Braterski - zbór w Szczecinku
http://ezb-szczecinek.pl/index.php?go=page&id=Krotki_rys_historyczny_powstania_EZB
http://ezb-szczecinek.pl/index.php?go=page&id=Krotki_rys_historyczny
http://ezb-szczecinek.pl/
Geschichte
Die Geschichte Evangelischer Brüderverein in Polen
http://www.ezb-szczecinek.pl/index.php?go=page&id=geschichte&lang=de
Krótki rys historyczny powstania EZB
»Pod koniec XIX wieku w Szwajcarii, przy najliczniejszym ówcześnie Kościele Ewangelicko – Reformowanym, funkcjonowała organizacja charytatywna, o nazwie ,,Błękitny Krzyż” (Blauen Kreuz). Była ona nastawiona w sposób szczególny na niesienie pomocy duchowej i materialnej alkoholikom i ich rodzinom. W zasięgu jej działania znajdowali się przede wszystkim ubodzy rolnicy z gór, głównie z kantonu Berno – którzy wcześniej marnotrawili ciężko zarobione pieniądze na alkohol, doprowadzając swoje rodziny do nędzy. Jednym z pracowników Błękitnego Krzyża był Fritz Berger. W 1899 r. przeżył on nawrócenie do Boga oraz narodzenie się na nowo z Bożego Ducha, w skutek czego został uwolniony od swoich grzechów i alkoholizmu. W 1909 roku wraz ze swoimi przyjaciółmi założył Ewangeliczny Związek Braterski (Evangelischer Brüderverein).
Podczas ewangelizacji głosił wyzwolenie od grzechów i pełne zwycięstwo Chrystusowe w życiu chrześcijan. A także zachęcał wszystkich do studiowania Biblii i naśladowania Jezusa Chrystusa. Pierwsze nabożeństwa odbywały się wyłącznie w domach prywatnych, natomiast duże ewangelizacje w wynajętych salach. Z biegiem czasu, zaczęto budować lub też nabywać Domy Modlitwy, w związku z powstawaniem nowych zborów. Największy Dom Modlitwy w Szwajcarii znajduje się w Steffisburgu, w kantonie Berno. Może on pomieścić około 5 tysięcy osób. Podczas konferencji, które odbywają się w lipcu, stawiane są dodatkowo duże namioty. Ewangeliczny Związek Braterski szybko rozrastał się na inne kantony, aż w końcu objął całą Szwajcarię; a w latach 30-tych XX w. również Niemcy Południowe. Poza Szwajcarią, zbory Ewangelicznego Związku Braterskiego, znajdują się także w Anglii, Niemczech, Austrii, Rumunii, Australii, Ameryce Południowej, Afryce i Kanadzie.«
Źródło powyższego cytatu: Ewangeliczny Związek Braterski - zbór w Szczecinku
http://ezb-szczecinek.pl/index.php?go=page&id=Krotki_rys_historyczny_powstania_EZB
http://ezb-szczecinek.pl/index.php?go=page&id=Krotki_rys_historyczny
http://ezb-szczecinek.pl/
Geschichte
Die Geschichte Evangelischer Brüderverein in Polen
http://www.ezb-szczecinek.pl/index.php?go=page&id=geschichte&lang=de
=> Gemeinde für Christus / Kościół dla Chrystusa
»Jesteśmy protestanckim, wolnym kościołem, w którym Jezus Chrystus jest w centrum. Wierzymy w wolność, którą otrzymaliśmy dzięki Jezusowi i pragniemy żyć jak On. Modlimy się, aby ludzie spotkali Jezusa Chrystusa. Dlatego w każdą niedzielę i w tygodniu odprawiamy nabożeństwa w różnych miejscach w Niemczech, zwłaszcza w Badenii-Wirtembergii.«
Źródło powyższego cytatu: Gemeinde für Christus
https://gfc.onl/
»Kościół dla Chrystusa
Artykuł ten dotyczy wolnego kościoła z siedzibą w Szwajcarii, który do 2009 roku nosił nazwę „Stowarzyszenie Braci Ewangelickich”. Informacje o stowarzyszeniu ewangelizacyjnym działającym w Elberfeld można znaleźć w artykule Stowarzyszenie Braci Ewangelików (Niemcy).
Wspólnota Chrystusa (GfC) jest wolnym kościołem pobożnym, mającym korzenie i dystrybucję większościową w kantonie Berno. Założone w 1909 roku jako Stowarzyszenie Wolnego Błękitnego Krzyża, w 1914 roku przemianowane na Stowarzyszenie Braci Ewangelickich (EBV), a w 2009 roku na Wspólnotę Chrystusową. W 2017 r. w Szwajcarii i 25 w Niemczech było około 75 wspólnot; Nie ma jednak informacji o liczbie osób uczestniczących w nabożeństwie; szacuje się, że jest to około 10 000 osób.«
Źródło powyższego cytatu: Gemeinde für Christus / Wikipedia
https://de.wikipedia.org/wiki/Gemeinde_f%C3%BCr_Christus
=> POZOSTAŁE ŹRÓDŁA DOTYCZĄCE REFORMACJI …
»Skrócona historia reformacji« »Jesteśmy protestanckim, wolnym kościołem, w którym Jezus Chrystus jest w centrum. Wierzymy w wolność, którą otrzymaliśmy dzięki Jezusowi i pragniemy żyć jak On. Modlimy się, aby ludzie spotkali Jezusa Chrystusa. Dlatego w każdą niedzielę i w tygodniu odprawiamy nabożeństwa w różnych miejscach w Niemczech, zwłaszcza w Badenii-Wirtembergii.«
Źródło powyższego cytatu: Gemeinde für Christus
https://gfc.onl/
»Kościół dla Chrystusa
Artykuł ten dotyczy wolnego kościoła z siedzibą w Szwajcarii, który do 2009 roku nosił nazwę „Stowarzyszenie Braci Ewangelickich”. Informacje o stowarzyszeniu ewangelizacyjnym działającym w Elberfeld można znaleźć w artykule Stowarzyszenie Braci Ewangelików (Niemcy).
Wspólnota Chrystusa (GfC) jest wolnym kościołem pobożnym, mającym korzenie i dystrybucję większościową w kantonie Berno. Założone w 1909 roku jako Stowarzyszenie Wolnego Błękitnego Krzyża, w 1914 roku przemianowane na Stowarzyszenie Braci Ewangelickich (EBV), a w 2009 roku na Wspólnotę Chrystusową. W 2017 r. w Szwajcarii i 25 w Niemczech było około 75 wspólnot; Nie ma jednak informacji o liczbie osób uczestniczących w nabożeństwie; szacuje się, że jest to około 10 000 osób.«
Źródło powyższego cytatu: Gemeinde für Christus / Wikipedia
https://de.wikipedia.org/wiki/Gemeinde_f%C3%BCr_Christus
=> POZOSTAŁE ŹRÓDŁA DOTYCZĄCE REFORMACJI …
http://ezb-szczecinek.pl/index.php?go=page&id=skrocona_historia_reformacji
»Historia reformacji w Wittenberdze«
http://ezb-szczecinek.pl/index.php?go=page&id=historia_reformacji_w_norymerdze
»Dom M. Lutra w Wittenberg«
http://ezb-szczecinek.pl/index.php?go=page&id=dom_m._lutra_w_wittenberg
»Marcin Luter, życie i dzieło, początki«
https://plate-attachments.s3.amazonaws.com/attachments/355bdb5605/Augustinus-nr-43-web.pdf
»Porady Lutra dotyczące życia chrześcijańskiego«
https://www.ewangeliawcentrum.pl/porady-lutra-dotyczace-zycia-chrzescijanskiego/
»Człowiek Reformacji«
https://www.augustinus.pl/Artykuly/czlowiek-reformacji
»Główne zasady Reformacji«
https://www.augustinus.pl/Artykuly/glowne-zasady-reformacji
»10 rzeczy, które powinieneś wiedzieć o reformacji«
https://www.ewangeliawcentrum.pl/10-rzeczy-ktore-powinienes-wiedziec-o-reformacji/
»Sedno Reformacji«
https://www.ewangeliawcentrum.pl/sedno-reformacji/
»Pięć Soli reformacji«
https://www.biblisch-reformiert.org/pl/Piec-Soli-reformacji
»KONFESJA LONDYŃSKA Z 1689 ROKU / Londyńskie wyznanie wiary z 1689 roku«
https://www.reformowani1689.pl/londynskie-wyznanie-wiary-lww-z-1689-roku/
»Mikołaj Rej z Nagłowic«
https://www.reformowani1689.pl/2021/02/03/mikolaj-rej-z-naglowicur/
»Jan Łaski«
https://www.reformowani1689.pl/2021/01/27/jan-laski/
https://plate-attachments.s3.amazonaws.com/attachments/355bdb5605/Augustinus-nr-43-web.pdf
»Porady Lutra dotyczące życia chrześcijańskiego«
https://www.ewangeliawcentrum.pl/porady-lutra-dotyczace-zycia-chrzescijanskiego/
»Człowiek Reformacji«
https://www.augustinus.pl/Artykuly/czlowiek-reformacji
»Główne zasady Reformacji«
https://www.augustinus.pl/Artykuly/glowne-zasady-reformacji
»10 rzeczy, które powinieneś wiedzieć o reformacji«
https://www.ewangeliawcentrum.pl/10-rzeczy-ktore-powinienes-wiedziec-o-reformacji/
»Sedno Reformacji«
https://www.ewangeliawcentrum.pl/sedno-reformacji/
»Pięć Soli reformacji«
https://www.biblisch-reformiert.org/pl/Piec-Soli-reformacji
»KONFESJA LONDYŃSKA Z 1689 ROKU / Londyńskie wyznanie wiary z 1689 roku«
https://www.reformowani1689.pl/londynskie-wyznanie-wiary-lww-z-1689-roku/
»Mikołaj Rej z Nagłowic«
https://www.reformowani1689.pl/2021/02/03/mikolaj-rej-z-naglowicur/
»Jan Łaski«
https://www.reformowani1689.pl/2021/01/27/jan-laski/
